آشنایی با مقبره الشعرای تبریز

آشنایی با مقبره الشعرای تبریز

کوی ها و محله های قدیمی تبریز از دیر باز محل و ماوایی برای سالکان حق و شاعران نام آور بوده است و بی تردید تبریز به خاطر جای دادن عارفان و شاعران صاحب نام در دل خود ، جایگاه ویژه ایی را در بین شهر های دیگر کشورمان دار است . هر چند برخی از آنان تبریزی یا آذربایجانی الاصل نبوده اند اما با این حال هر کدام به علتی به تبریز گذری داشته و به مرور زمان شیفته آن شده و در این مکان ساکن و طبق وصیت شان در تبریز به خاک سپرده شده اند
کوی سرخاب به جهت انتساب به شاعران نامی ، ارج و قرب بسیاری در بین مردم داشته است به طوری که زندگی در آن و حتی دفن شدن در این کوی معروف ، آرزوی بسیاری از بزرگان محسوب می شد . وجود اماکن ، بنا ها ، تکیه ها و مقابر معروفی چون ربع رشیدی ، تکیه حیدر ، بقعه عون بن علی ، بقعه سید حمزه ،صاحب الامر و سید ابراهیم یا حظیره بابا حسن ، حظیره بابا مزید ، صفوه الصفا  و مقبره الشعرا به تقدس و معروفیت آن افزوده است.

آشنایی با مقبره الشعرای تبریز

از مقبره الشعرا یا آرامگاه شاعران در سرخاب تبریز تا قبل از قرن هشتم نامی برده نشده  است . قدیمی ترین کتبی  که نام مقبره الشعرای تبریز را به صراحت نوشته است ، تاریخ گزیده و  نزهه القلوب حمد الله مستوفی است که در سال های 730 و 740 هجری قمری تالیف شده است. باید گفت که نام مقبره الشعرا سرخاب ظاهرا" پس از دفن شدن شاعران معروف قرن ششم مانند خاقانی و ظهیر و شاعرانی که بعد از آنها در آنجا دفن شده اند در کتب تاریخ و تذکره آمده و رفته رفته معروفیت یافته است.شهر تبریز پس از آنکه در قرن ششم مرکز حکومت اتابکان آذربایجان شد پناهگاه شاعرانی که زندگی آرام و آسوده ایی را دور از جنگ و نزاع می جستند  گردید ، خاقانی و ابوالعلا و فلکی از شروان و گنجه ، ظهیر فاریابی و شاهپور نیشابوری از خراسان به تبریز آمدند و در این شهر ساکن  شدند  و پس از مرگ  ، یکایک آنان در حظیره مخصوصی دفن شدند که  این حظیره را در تاریخ و تذکره ها به عنوان مقبره الشعرا یاد کرده اند ، شاعران  دیگری نیز  از عهد ایلخانیان تا ایلکانیان و دوره آق قویونلو در تبریز بودند و یا از نقاط دیگر به تبریز آمده و در این شهر در گذشته اند که  غالبا در همین حظیره و در جوار خاقانی مدفون هستند.

ادامه نوشته

زیارتگاههای تبریز

بقعه سید حمزه

درمحله سرخاب در خیابان ثقهالاسلام قرار دارد . آنچه از اینبنا باقی مانده است صحن نسبتا وسیع آن است . عمارت مقبره مرکب از یک کفش کن ، یک دهلیز و یک اتاق کوچک مسجد گونه ای است.
تعمیرات اساسی د ر1279 ه. ق. در زمان ناصرالدین شاه انجام یافته است . از سنگ های حجاری شده آن طاق مرمرین درورودی بقعه را که درزمان صفویه کنده شده است می توان نام برد. تاریخ بنای اولین بقعه به سال 714 ه. ق. می رسد . سید حمزه به شانزده واسطه نسلش به حضرت موسی ابن جعفر می رسد.

بقعه صاحب الامر

در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شد د ر1045 قمری سپاهیان سلطان مراد چهارم آن را تخریب کردند که دوباره ساخته شد. در زلزله 1193 دوباره ویران شد و در 1208 تجدید بنا یافته است. دارای یک گنبد و دو مناره است . د رمدخل دهلیز و اندرون بقعه دو طاق مرمری از زمان شاه طهماسب صفوی برجاست . در وسط بقعه صندوق چوبی مشبکی قرار دارد ولی زیر آن قبری وجود ندارد. بنابر این یکمسجد حساب می شود نه یک یقعه.

 بقعه عون بن علی(عینالی) 

ابن بقعه بر فراز بلندترین قله کوه سرخاب واقع شده است . سنگ بنا شیوه ایلخانی دارد . در زمان تسلط عثمانی ویران شده د رزمان شاه عباس تجدید بنا یافته.

درزلزله های 1134و 1193 دوباره ویران شده آخرین بار در1342 قمری تعمیر شده است. اخیرا نیز تعمیرات جزیی در آن انجام یافته و راهرو پشت آن به اتاق کوهنوردی تبدیل شده است. بنا به روایتی مقبره دو تن از اولاد حضرت علی (ع) عون علی وزین علی درآنجاست.

 بقعه شیخ محمد سیاهپوش

د رکوچه علی سیاهپوش در خیابان منجم واقع شده است . جا ی تاریخ د رسنگ نوشته ریخته وناپیداست . ارادت به شیخ معروف داشت و به جای او نشسته است. تاریخ در گذشت وی معلوم نیست ولی احتمالا دردهه پنجم قرن دهم اتفاق افتاده است.

 آرامگاه دو کمال

در محله بیلانکوه تبریز در میان باغی مشجر و بنایی متین و زیبا دو تن از بزرگان ادب و هنر کشورمان آرمیده اند . کمال الدین مسعود خجند ی از شعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری و کمال الدین بهزاد معروفترین نقاش مینیاتوریست قرن دهم هجری .

مقابر یاد شده در سال 1338 توسط فرهنگ دوستان کنجکاو شهر تبریز کشف و عد ها به همت انجمن آثار ملی مرمت و لوحه یادبود د رآن نصب گردید . درسالهای اخیر نیز اقدامات استحفاظی از طریق سازمان میراث فرهنگی استان د رمقابر یادشده انجام گرفته است .

 بقعه سید ابراهیم و سنگ بسم الله

د رمحله دوه چی (خیابان شمس تبریزی) قرار دارد. این که سیدابراهیم اولاد امام موسی بن جعفر (ع) باشد. دلیل قانع کننده ای دردست نیست. صاحب تاریخ دنبلیان می نویسد که : شیخ ابراهیم حکمران آذربایجان بود .در زمان اوزون حسن در870 وفات یافت و در محله دوه چی مدفون شد . الان گنبدی دارد مشهور به سید ابراهیم.

مهمترین قسمت این بقعه سنگی است که بر دیوار غربی بقعه نصب شده است و به سنگ بسم الله مشهور است . به ابعاد 25/1× 70/3 تاریخ حجاری 1270 قمری است . درقاهره نوشته شده و اثر میرزای سنگلاخ است که به جهت قبر پیامبر اکرم به دربار عثمانی برده بود ولی د راثر بی توجهی سلطان عثمانی آنرا به تبریز آورد و بالاخره خود میرزا و سنگ بسم الله دربقعه سیدابراهیم ماندگار شد.